μπόλιασμα

(Βοτ.). Πρακτική φυτοτεχνική μέθοδος, με την οποία γίνεται η μεταμόσχευση ενός ματιού ή τμήματος μικρού κλαδιού από ένα φυτό, του οποίου επιδιώκεται να διατηρηθούν τα χαρακτηριστικά, σ’ ένα άλλο, ιδιαίτερα εύρωστο, που ονομάζεται υποκείμενο. Το μ. είναι εξαιρετικά χρήσιμο στη γεωργία και ειδικότερα στη δενδροκομία, γιατί με αυτό είναι δυνατό να δημιουργηθούν ταχύτατα φυτά εύρωστα και με ορισμένα χαρακτηριστικά των γεννητόρων. Το μ. πραγματοποιείται χάρη στην ικανότητα των φυτικών ιστών να συγκολλώνται, ακόμα και αν ανήκουν σε διαφορετικά είδη, και να επιτρέπουν την ανταλλαγή των θρεπτικών διαλυμάτων. Οι δυνατότητες επιτυχίας του μ. είναι τόσο μεγαλύτερες όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός βοτανικής συγγένειας. Συχνοί είναι οι μ. μεταξύ διαφορετικών ειδών του ίδιου γένους. Σπάνιοι είναι οι μ. μεταξύ φυτών διαφορετικών γενών, αλλά της ίδιας οικογένειας και άγνωστοι μεταξύ φυτών που ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες. Από τα πολλά είδη μ. κυριότερα είναι τα εξής: με προσέγγιση, με εγκεντρισμό και με ενοφθαλμισμό. Κατά το πρώτο, στον βλαστό του υποκείμενου γίνεται μία επίπεδη επιφανειακή τομή και πάνω σ’ αυτή προσαρμόζεται ανάλογη τομή, με την ίδια περίπου διάμετρο, που έχει γίνει στο κλαδί - μπόλι. Μετά τη συγκόλληση αποκόπτονται το κάτω τμήμα του μ. και το πάνω του υποκείμενου. Κατά τον εγκεντρισμό, κόβεται οριζόντια ο βλαστός του υποκείμενου και πάνω σ’ αυτόν γίνεται μία κάθετη σχισμή, στο άνοιγμα της οποίας προσαρμόζεται τμήμα βλαστού με ένα ή περισσότερα μάτια. Κατά τον ενοφθαλμισμό, αφαιρείται με μαχαιρίδιο από βλαστό του μ. ξυλοφόρο μάτι με τμήμα φλοιού και συχνά ξύλου, ο οποίος τοποθετείται, μέσα από κατάλληλη σχισμή, κάτω από τον φλοιό του υποκείμενου. Σε κάθε περίπτωση, για την πλήρη επιτυχία του μ. είναι πάντοτε απαραίτητο να καλύπτονται τελείως οι πληγές, είτε του υποκείμενου είτε του μ., ώστε το νερό, η σκόνη και κυρίως οι μικροοργανισμοί να μην μπορούν να περάσουν. Αυτό επιτυγχάνεται με κατάλληλες αλοιφές. Οι πιο διαδεδομένοι τύποι εμβολιασμού. Εγκεντρισμός: 1) εμβόλιο έτοιμο για εμβολιασμό? 2) εμβόλια τοποθετημένα στο υποκείμενο (πριν από το δέσιμο). Υπόφλοιος (στεφανίτης) εγκεντρισμός? 3) υποκείμενο με τρία εμβόλια που έχουν εμβολιαστεί. Ενοφθαλμισμός με αυλό? 4) έτοιμο εμβόλιο? 5) υποκείμενο έτοιμο για ακραίο εμβολιασμό? 6) υποκείμενο έτοιμο για ενδιάμεσο εμβολιασμό. Εμβολιασμός με προσέγγιση? 7) υποκείμενο με εμβόλιο έτοιμα για εμβολιασμό. Ενοφθαλμισμός με σχισμή? 8) υποκείμενο που έχει προετοιμαστεί με σχισμή κατά Τ? 9) εμβόλιο με έναν οφθαλμό? 10)εμβόλιο που έχει προσαρμοστεί κάτω από τον φλοιό του υποκειμένου? 11) εμβόλιο περιδεμένο. Δεξιά, εμβολιασμός με εγκεντρισμό κατά το δέσιμο. Οι ιθαγενείς της Αυστραλίας χρησιμοποιούν με εξαιρετική επιδεξιότητα το μπούμερανγκ, κάνοντάς το να διαγράφει απλές τροχιές (Α) ή προσδίδοντάς του συγχρόνως καθορισμένες κινήσεις περιστροφής και φοράς, έτσι ώστε οι τροχιές να γίνονται ιδιαίτερα περίπλοκες (Β, Γ, Δ). Κάτω δεξιά, μερικοί τύποι μπούμερανγκ.

* * *

το [μπολιάζω]

1. εμβολιασμός

2. (σχετικά με δένδρο) εγκεντρισμός

3. συνεκδ. κάθε μπολιασμένο δένδρο πριν να αναπτυχθεί

4. μτφ. μετάδοση ιδεών ή αισθημάτων με έντεχνο τρόπο.